Terapeuta SI - Joanna Prusik
Harmonogram pracy w roku szkolnym 2024/2025:
poniedziałek 8.55 - 14.40
7.55-8.55 - godzina dostępności
wtorek 8.00 - 14.40
środa 8.00 - 13.35
czwartek 8.00 - 13.35
piątek 8.00 - 8.45
Integracji sensorycznej zawsze przyświeca myśl:
- Słyszę i zapominam.
- Widzę i pamiętam.
- Robię i rozumiem.
Szkoła może być zarówno oazą, jak i prawdziwą udręką dla uczniów z problemami sensorycznymi. Staramy się, aby środowisko naszej szkoły było dostosowane do ich potrzeb. Wprowadziliśmy szereg udogodnień w klasach i na korytarzach:
- napompowane poduszki układane na siedzenia krzeseł, tzw. „poduszka sensomotoryczna” – zaspokaja naturalną potrzebę ruchu i poprawia pozycję siedzącą,
- worki „sako” w kąciku czytelniczym dla uczniów potrzebujących wyciszenia,
- piłeczki „gniotki” dla poszukujących bodźców dotykowych i proprioceptywnych,
- parawany wyciszające – dla uczniów z nadwrażliwością słuchową i wzrokową,
- gry „klasy”, piłka nożna na szkolnych korytarzach – dla uczniów poszukujących bodźców przedsionkowo-proprioceptywnych.
Integracja sensoryczna:
- to podświadomy proces zachodzący w mózgu (tak jak oddychanie, odbywa się bez naszej świadomości),
- porządkuje informacje pobrane przez nasze zmysły (dotyk, powonienie, smak, wzrok, słuch, grawitacja, pozycja),
- nadaje znaczenie temu, co jest doświadczane, przez selekcję informacji i wybór tego, na czym mamy się skupić (np.: słuchanie nauczyciela i ignorowanie hałasu z zewnątrz),
- pozwala nam celowo działać i celowo reagować na sytuacje, których doświadczamy,
- tworzy fundamenty edukacji i zachowań społecznych.
Zaburzenia integracji sensorycznej
Zaburzenia integracji sensorycznej wynikają z zaburzeń przetwarzania sensorycznego. Pojawiają się, gdy układ nerwowy niewłaściwie odbiera i organizuje bodźce sensoryczne w obrębie ośrodkowego układu nerwowego oraz nieprawidłowo na nie reaguje. Dysfunkcje te nie wynikają z uszkodzenia narządów zmysłów, związane są z nieprawidłowym przetwarzaniem bodźców sensorycznych.
Nieprawidłowości te mogą objawiać się u człowieka w postaci lękliwości, impulsywności, nadpobudliwości, problemów z uwagą, problemów motorycznych lub trudności z organizacją. Zazwyczaj towarzyszą im kolejne utrudnienia, takie jak ograniczony udział w życiu społecznym i obniżona samoocena.
Wpływ zaburzeń integracji sensorycznej na proces uczenia się
Człowiek nieustannie zarządza informacjami pochodzącymi ze zmysłów, nie tylko z tych pięciu podstawowych, ale przede wszystkim z tych ukrytych, którymi są systemy (zmysły): przedsionkowy i proprioceptywny (dostarczają nam wiedzy na temat prędkości, ruchu, obciążenia naszych stawów i mięśni, a także pozycji ciała) oraz zmysł interoceptywny (obejmuje wrażenia docierające do nas z narządów wewnętrznych).
Większość ludzi przychodzi na świat z umiejętnością odbierania informacji pochodzących ze zmysłów i swobodnego organizowania ich w odpowiednią reakcję na poziomie fizjologicznym i na poziomie zachowania. Dzieje się to automatycznie i nieświadomie. Czytanie książki na przykład wydaje się czynnością wzrokową, ale zaangażowane są w nią także inne zmysły. System przedsionkowy sygnalizuje, że w trakcie lektury, np.: siedzimy prosto, a system proprioceptywny informuje, jak duży opór jest potrzebny, by utrzymać książkę w odpowiedniej pozycji. Gdy przewracamy stronę, włączamy do działania zmysł dotyku.
Kolejny przykład procesu integracji sensorycznej w sytuacji, gdy dziecko ma podpisać się imieniem:
- twór siatkowaty pobudza procesy sensoryczne dziecka i przygotowuje je do działania,
- dziecko przygląda się słowu (zmysł wzroku),
- sięga po ołówek i go chwyta (zmysł dotyku i propriocepcja),
- utrzymuje równowagę na krześle, żeby nie spaść (narząd przedsionkowy),
- jeszcze raz analizuje kształt liter na wzorze i próbuje poprowadzić linie w ten sam sposób (koordynacja wzrokowo-ruchowa),
- inne sensoryczno-motoryczne aspekty tej czynności: organizacja pola widzenia, orientacja przestrzenna, koordynacja wzrokowo-słuchowa.
Te proste umiejętności, których większość z nas uczy się bez problemów, mogą okazać się ciężką pracą dla innych. I właśnie dla nich przeznaczona jest terapia metodą integracji sensorycznej.
Terapia
Terapia integracji sensorycznej usuwa przeszkody w rozwoju i dzięki temu pozwala na pojawienie się bardziej zaawansowanych umiejętności. Ma formę naukowej zabawy, bo dla dziecka zabawa jest nauką. Poprzez zabawy mózg i układ nerwowy integrują bodźce zmysłowe i doświadczenia, by uczyć się i wykorzystywać je w celowym działaniu.
Ucząc się wykonywania różnych czynności za pomocą rąk i ciała, rozwijamy i spajamy percepcję wzrokową i słuchową, działanie zmysłu równowagi i narządu przedsionkowego oraz propriocepcję.
Gdy dziecko z powodzeniem wykonuje ćwiczenia terapeutyczne, jego samoocena wzrasta, zaczyna lepiej o sobie myśleć. Pozwala sobie na wykonywanie działań, których wcześniej unikało. Staje się bardziej skupione i współpracujące.
Po szkole…
Pamiętajmy, że umiejętności radzenia sobie z wyzwaniami sensorycznymi różnią się w zależności od dziecka, dnia, lekcji, a czasem chwili. Po powrocie do domu, dajmy mu odpocząć w ciszy czy przy preferowanej przez niego muzyce, zabawie, bo może czuć się po prostu zmęczone.